Κριτική για το βιβλίο "Η μαϊμού" του Στέφανου Παπαδημητρίου, από την Αγγελίνα Παπαθανασίου στους "Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών"

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΛΟΓΩ ΤΕΧΝΩΝ

«Η μαϊμού» - Στέφανος Παπαδημητρίου

Από τις Εκδόσεις Άπαρσις κυκλοφορεί το βιβλίο «Η μαϊμού» του συγγραφέα Στέφανου Παπαδημητρίου. Ανήκει στη σειρά Νέα Κείμενα και είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς αυτής, που προκύπτει από τη συνεργασία των Εκδόσεων Άπαρσις με το Κέντρο Χριστιάνα Λαμπρινίδη, και θα γνωρίσει στο αναγνωστικό κοινό κείμενα στοχαστικής δημιουργίας.

Προσωπική άποψη: Αγγελίνα Παπαθανασίου

Πρόκειται για το δεύτερο πόνημα του συγγραφέα. Ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα, με το οποίο μας αποδεικνύει τη συγγραφική του δεινότητα, τη δημιουργική του φαντασία αλλά και την αγάπη του για την Ιστορία και τις λέξεις. 

Είναι από τα βιβλία που ο αναγνώστης δεν γνωρίζει τι θα συμβεί στο επόμενο κεφάλαιο, πού θα τον οδηγήσει ο συγγραφέας. Ένα μυθιστόρημα μικρής έκτασης που θα μπορούσε να χωριστεί σε δυο μέρη.

Στο πρώτο μέρος, γνωρίζουμε έναν άντρα που από την παιδική του ηλικία είχε την ασίγαστη επιθυμία να εξερευνήσει τόπους μακρινούς και λιγότερο γνωστούς στους περισσότερους ανθρώπους. Μπαρκάρει σε ένα πλοίο με την ιδιότητα του πρώτου μηχανικού. Σε ένα από τα ταξίδια του, σε κάποιο λιμάνι, σώζει μια μαϊμού από έναν άντρα που την κακομεταχειριζόταν και την παίρνει μαζί στο πλοίο. 

Εγώ ήμουν πρώτος μηχανικός και περνούσα πολλές ώρες στις μηχανές, που έκαναν πολλή φασαρία και ήταν ακατάλληλες για ένα τόσο μικρό πλάσμα. Έτσι, εκείνη δραπέτευε από το κεφάλι μου και  πήδαγε από επιφάνεια σε επιφάνεια, και έπειτα χανόταν για ώρες. […] Όταν επέστρεφε μου έφερνε πάντα κι από κάτι. Και αυτό το κάτι ήταν πάντα μια γραμμένη σελίδα χαρτί. 

Ο άντρας αυτός συγκέντρωνε τα χαρτιά που του έφερνε η μαϊμού, τα μετέφραζε, έκοβε και έραβε λέξεις, και είχε με αυτόν τον τρόπο έτοιμο υλικό για έκδοση. Και κάπως έτσι έγινε συγγραφέας και εξέδωσε αρκετά βιβλία.

Κάποια στιγμή όμως, μένουν από τα χαρτιά μεμονωμένες σελίδες που τις ταξινομεί, τις χωρίζει σε κεφάλαια και διαπιστώνει ότι έχουν πολλά στοιχεία που αφορούν τη ζωή του. 

Και με αυτά τα κείμενα ξεκινάει, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, το δεύτερο μέρος του βιβλίου. 

Μου προκαλούσαν μεγάλο τρόμο αυτά τα κείμενα. Με στοίχειωναν. Όχι γιατί είναι τα τελευταία αλλά γιατί είναι τα πιο προσωπικά, και ας μην τα έχω γράψει εγώ. 

Μύθοι, ιστορία, φαντασία και πραγματικότητα μπλέκονται με τρόπο μοναδικό, δημιουργώντας ένα βιβλίο που εντυπώνεται στο μυαλό του αναγνώστη και τον ακολουθεί για καιρό μετά την ανάγνωση. Πρόκειται για ένα βιβλίο που μας αποδεικνύει τη δύναμη των λέξεων. Τη μαγεία τους. Αυτό που σίγουρα θα εντυπωσιάσει τους αναγνώστες είναι το τέλος του βιβλίου. Απρόβλεπτο ακόμα και για τον πιο υποψιασμένο αναγνώστη. Αξίζει να το αναζητήσετε. 

Περίληψη: […] Με αποκαλούσε μαϊμού. Στην αρχή δεν μου άρεσε αυτό το όνομα. Αυτή η λέξη έμοιαζε να με κοροϊδεύει. Μετά όμως την κατάλαβα, και δεν με ενοχλούσε που νόμιζε πως δεν ήξερα τι ακριβώς συμβαίνει γύρω μου. Πίστευε πως τα ζωώδη όργανά μου δεν αντιλαμβάνονταν τις ανθρώπινες καταστάσεις. Εκείνος που επέμενε να περπατά αποκλειστικά στα δυο του άκρα, νόμιζε πως εγώ δεν μπορούσα να κατανοήσω τις ανθρώπινες κατασκευές. […]

Τι είδους βιβλίο είναι Η Μαϊμού; Πολυεστιακό και πολυρυθμικό, ένα ζωντανό πλάσμα που άλματα ποιεί στο σκάμμα των λέξεων και των σελίδων, κι ενώ χρησιμοποιεί ως γέφυρες και περάσματα την γλώσσα, συχνά περνάει απαρατήρητο, θέλοντας ν’ αποφύγει τον θάνατο κατά την γέννηση του νοήματος. Γλωσσολογικό ζώο συντροφιάς του συγγραφέα Στέφανου Παπαδημητρίου, ο οποίος μεταμορφώνεται και μεταμορφώνει, μέσα στον εκκωφαντικό θόρυβο του πραγματικού, ενώ την ίδια στιγμή σκάβει και ανασύρει τα θαμμένα των θνητών οστά. Το λογοτεχνικό αποτύπωμα της Μαϊμούς, το αόρατο ή ορατό χοροπηδητό της, είναι ένα μυθιστόρημα που ρηγματώνει την Ιστορία, καθώς σπειροειδώς κατεβαίνει στο ανέγγιχτο και στο ανήκουστο τρυπώντας το έδαφος του γνωστού έως να συναντήσει το υπέδαφος του αγνώστου. Ο αποκαλυπτικός τόνος του βιβλίου χωρίς να προαναγγέλλει το τέλος του Κόσμου, οδηγεί το κείμενο στο σημείο εκκίνησης του μονόδρομου πριν την ενηλικίωση του ορθού λόγου. Εγκώμιος ύμνος στην απουσία της απολογίας, ελευθερωμένος από την πίστη στον νόμο της κοινωνίας… Η Μαϊμού ούτε κατηγορεί, ούτε κατηγορείται, κοιτάζει τον αναγνώστη στον καθρέφτη, καθώς απομακρύνεται από το δικαστήριο.

Στοιχεία βιβλίου

Τίτλος: Η μαϊμού

Συγγραφέας: Στέφανος Παπαδημητρίου

Εκδόσεις: Άπαρσις

ΙSBN: 978-618-5624-14-9

Σελίδες: 120

Ημερομηνία έκδοσης: Μάρτιος 2022

Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα