Η Ειρήνη Δερμιτζάκη απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της θεατρικού έργου “Trans-port”.
Κυκλοφορεί το νέο σας θεατρικό έργο “Trans-port” από τις εκδόσεις Άπαρσις το οποίο έχει βραβευτεί στο Outreach Project. Τι σημαίνει ο τίτλος και τι ακριβώς πραγματεύεται;
Το καλό με μια αγγλική λέξη είναι ότι έχει πολλές ερμηνείες. Transport μπορεί να σημαίνει μετακίνηση, διακίνηση, μεταφορά. Αν χρησιμοποιηθεί και ως ρήμα αντί για ουσιαστικό, σημαίνει μεταφέρω ή εξορίζω. Το έργο είναι η ιστορία του Θοδωρή, εντός νταλικέρη που δέχεται να μεταφέρει παράνομα τη Σάμπα, μια Σύρια νεαρή γυναίκα, από την Ελλάδα στη Σουηδία. Εδώ βέβαια η λέξη είναι κομμένη στα δυο. Trans-port έχει κι αυτό τι σημασία του στο έργο αλλά πρέπει να το δείτε ή να το διαβάσετε για να ολοκληρωθεί το παζλ.
- Πώς θα χαρακτηρίζατε τους κεντρικούς ήρωες. Τι πρεσβεύουν και τι προσπαθούν να πετύχουν;
Ο Θοδωρής είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Ένας καθημερινός τύπος ο οποίος περνάει τη μέρα του πάνω στο τιμόνι. Τον πνίγει όμως η ζωή του, για αυτό θέλει να είναι στους δρόμους. Η Σάμπα δεν έχει τίποτα. Τα έχει χάσει όλα, εκτός από την ελπίδα, ότι μπορεί να χτίσει ένα καλύτερο αύριο. Να ζήσει πιο ανθρώπινα. Αυτοί οι δυο ήρωες είναι για μένα ένα σύμβολο. Ο Θοδωρής, ένας ξερόλας μάτσο άντρας, είναι η Ελλάδα (ο δυτικός πολιτισμός κατ΄επέκταση). Η Σάμπα είναι η πρόσφυγας, η ανεπιθύμητη, η ξένη. Είναι το σύμβολο του διαφορετικού. Νιώθω πως η Ελλάδα βρίσκεται ιστορικά σ’ ένα μεταίχμιο. Είναι συντηρητική χώρα και φοβική, πρέπει να τολμήσει να αγκαλιάσει και να ενσωματώσει το ξένο στοιχείο και το διαφορετικό, πρέπει να αλλάξει η χώρα, να απαλλαγεί από το συντηρητισμό, για να προχωρήσει, αλλιώς θα μείνει στο σκοτάδι.
- Τι θεωρείτε ότι θα αποκομίσει, ως απόσταγμα, το κοινό;
Την ελπίδα ίσως. Ποιος ξέρει; Αυτή είναι η μαγεία του θεάτρου. Το κοινό, βγάζει τα δικά του συμπεράσματα, κάνει προβολές, νιώθει και σκέφτεται ό,τι θέλει.
- Αναφέρεστε σε ένα ευαίσθητο θέμα, όπως αυτό της προσφυγιάς. Ποια είναι η προσέγγιση σας για τη στάση της ελληνικής κοινωνίας;
Αρχικά ο φόβος και η έλλειψη εμπιστοσύνης. Ότι το ξένο στοιχείο είναι απειλή, αλλά και κάτι που εύκολα κάποιος μπορεί να εκμεταλλευθεί. Αυτό προσπαθώ να φωτίσω με το Trans-port, και βέβαια την ενδεχόμενη αλλαγή συμπεριφοράς του Έλληνα ήρωα απέναντι στη Σύρια και στους ξένους γενικότερα.
- Οφείλει ο συγγραφέας να αρθρώνει δημόσιο λόγο για τα κοινωνικά δρώμενα ή θα πρέπει να είναι αφιερωμένος αποκλειστικά στο έργο του;
Εμένα προσωπικά με έχει κουράσει να βλέπω καλλιτέχνες να λένε τη γνώμη τους δημόσια, έχει γίνει μάστιγα χρόνια τώρα με τα σόσιαλ. Νιώθω κάποιες φορές ότι εκμεταλλεύονται τη φήμη τους για να επιβάλλουν την άποψή τους. Ειδικά όταν κάνουν κήρυγμα αλλά αδρανούν ή οι πράξεις τους δε συμβαδίζουν με τα λεγόμενά τους. Να, με κάνατε και εμένα να παρασυρθώ και να πω την άποψή μου! Προτιμώ σαν δημιουργός ό,τι με προβληματίζει να το λέω μέσα από το έργο μου. Όχι κάνοντας δηλώσεις και επιβάλλοντας απόψεις, αλλά κάνοντας ερωτήσεις. Γιατί είμαστε έτσι; Γιατί κάνουμε αυτό; Γιατί δεν κάνουμε το άλλο;
- Το έργο παρουσιάστηκε τον περασμένο Μάιο στο θέατρο VAULT. Υπάρχει η προοπτική να το δούμε ως παράσταση το επόμενο διάστημα;
Συζητάμε με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Καρατζιά το ανέβασμά του πάλι στο θέατρο Vault. Ίσως μετά τις γιορτές. Δεν έχουμε ακόμα ακριβή ημερομηνία.
- Ποιο ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθείτε με τη συγγραφή;
Ποιος ξέρει. Παιδάκι ήμουν που δε μου έφτανε η πραγματικότητα και ήθελα κάτι ακόμα. Νομίζω μεγαλώνοντας θέλω να λέω ιστορίες ανθρώπων που δεν πρόλαβαν οι ίδιοι να τις πουν ή την άφησαν ανολοκλήρωτες, ή δεν τους δόθηκε το βήμα να μιλήσουν.
- Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;
Τον ίδιο που είχε πάντα. Εμείς πάσχουμε από συλλογική διάσπαση προσοχής και δεν ξέρουμε πια πως να αφιερώσουμε την προσοχή μας σε ένα ανάγνωσμα.
- Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
Κι άλλη καραντίνα; Προτιμώ ένα μήνα ελευθερίας! Και τότε θα έπαιρνα ιστορικά βιβλία και ψυχολογίας μαζί μου. Επίσης θα προτιμούσα αντί για ένα βιβλίο ένα σημειωματάριο.
- Πιστεύετε στη μοίρα ή στην τύχη;
Ακόμα το ψάχνω. Προσπάθησα να το διαλευκάνω με το μυθιστόρημά μου Γεννημένος Λούζερ αλλά δε βρήκα απάντηση.
- Χρειαζόμαστε περισσότερο ρομαντισμό ή ρεαλισμό στις ζωές μας;
Χρειαζόμαστε λίγο νοιάξιμο παραπάνω. Φοβάμαι ότι η Καραντίνα οδήγησε τους περισσότερους από μας στην αδιαφορία για τον συνάνθρωπο.
