«Πρόκειται, αναμφίβολα, για την κορυφαία μορφή της Εθνικής Αντίστασης στα χρόνια της φασιστικής κατοχής και για μια από τις μεγάλες φυσιογνωμίες της νεοελληνικής ιστορίας, που αγαπήθηκε και εξυμνήθηκε όσο κανείς άλλος εκείνα τα χρόνια, αλλά, συνάμα, μισήθηκε και συκοφαντήθηκε όσο κανένας άλλος. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να δοθεί η δυνατότητα στους αναγνώστες του να γνωρίσουν τη διαδρομή μέσα από την οποία διαμορφώθηκε ο κομμουνιστής επαναστάτης Θανάσης Κλάρας και οι συνθήκες υπό τις οποίες έδρασε, ως ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης».
Αυτά αναγράφονται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του Γιώργου Αλεξάτου που μαζί με τον τίτλο του ξεκαθαρίζουν το γράμμα και το πνεύμα της έκδοσης.
Έχοντας διαβάσει, αν όχι όλα, τουλάχιστον τα περισσότερα βιβλία που γράφτηκαν για το θρυλικό Άρη Βελουχιώτη, τα περισσότερα υμνητικά αλλά και ορισμένα «επικριτικά» για το ρόλο και τη στάση του, θεωρώ το «Άρης Βελουχιώτης: Ο κομμουνιστής επαναστάτης» ως μια ιδανική επιτομή.
Μάλιστα θα πρότεινα στους αναγνώστες που δεν έχουν καταπιαστεί με το «φαινόμενο Βελουχιώτης» να ξεκινήσουν την εξερεύνησή τους από το συγκεκριμένο βιβλίο και μετά να ανατρέξουν στα υπόλοιπα, γιατί έτσι θα κατανοήσουν καλύτερα και τον πρωταγωνιστή και το χωροχρόνο που λειτούργησε αλλά και τους σκοπούς και τις ικανότητες του κάθε συγγραφέα.
Ο Γιώργος Αλεξάτος έχει ατέλειωτα χιλιόμετρα του στο αριστερό κίνημα ενώ σημαντικής έκτασης είναι και η βιβλιογραφική σπορά του, με αφορμή και όχημα τα «πιστεύω» του.
Για το βιβλίο του για τον Άρη, νομίζω γράφοντας τα παραπάνω, τόνισα την πολυτιμότητά του.
Όπως συμβαίνει όταν καταπιανόμαστε με τέτοιες εμβληματικές προσωπικότητες που κινήθηκαν σε ταραγμένες και κοσμοϊστορικές εποχές είναι δύσκολο να σκιαγραφήσεις με απόλυτη ματιά τη δράση τους. Ο Γιώργος Αλεξάτος πάντως έχει και τη γνώση και την εμπειρία να «κεντράρει» γερά στο θέμα του. Η γραφή του μεστή και κατανοητή, ξεδιαλύνει καίρια «δύσκολα» και «περίπλοκα» ζητήματα. Προσόν του ότι θαυμάζει αλλά δεν αγιοποιεί τον ήρωά του.
Ταπεινή μου άποψη, απ’ όσα μπορώ να έχω καταλάβει για τον επαναστάτη -με την ουσία της λέξης- Άρη Βελουχιώτη, είναι πως ναι ήταν κομμουνιστής -με την αξία της λέξης- αλλά ίσως δεν ήταν σαν εκείνον εκείνοι που χάραζαν τη «γραμμή» του κόμματος.
Γι’ αυτό νομίζω πως παρά την συμπόρευση του Βελουχιώτη στα «ρότα» του κινήματος για την επίτευξή του κοινού σκοπού, οι διαφωνίες και διαφοροποιήσεις του Άρη δεν αφορούν μόνο την Βάρκιζα και τη λίγο πριν από αυτήν περίοδο.
Ακόμα και η «έγκριση» που αδίκως περίμενε μετά τη Συμφωνία δεν είχε να κάνει μόνο με την πίστη στο κόμμα, μιας δεν υπήρχε και άλλη «επιλογή» λόγω του παρελθόντος του.
Δηλαδή, παίρνοντας «πάσα» από τα εύστοχα επίθετα του τίτλου του βιβλίου, ο Άρης Βελουχιώτης, τελικά, λόγω των καταστάσεων που άλλοι διαμόρφωσαν έως και παραμόρφωσαν, δοξάστηκε με τη δεύτερη και λιγότερο με την πρώτη «ιδιότητα» που του αποδίδεται.
Ο Γιώργος Αλεξάτος κατάγεται από την Κεφαλονιά, γεννήθηκε στον Αστακό Ακαρνανίας το 1956 και από τα παιδικά του χρόνια ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από 7τάξιο νυχτερινό γυμνάσιο, εργαζόμενος ως οικοδόμος, και συμμετέχει στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της δικτατορίας. Έχει εργαστεί και ως δημοσιογράφος και ιδιοκτήτης μπαρ και καφενείων. Έχει έναν γιο, τον Νίκο. Έχουν εκδοθεί βιβλία του με ιστορικό περιεχόμενο και λογοτεχνικά.
ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΤΟΥ:
- Η εργατική τάξη στην Ελλάδα. Από την πρώτη συγκρότηση στους ταξικούς αγώνες του Μεσοπολέμου (Ρωγμή 1997, β΄ έκδ. Κουκκίδα 2015)
- Συνοπτική αναφορά στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος (Γειτονιές του κόσμου 2003)
- Το τραγούδι των ηττημένων. Κοινωνικές αντιθέσεις και λαϊκό τραγούδι στη μεταπολεμική Ελλάδα (Γειτονιές του κόσμου 2006, β΄ έκδ. Κουκκίδα 2014)
- Ιστορικό λεξικό του ελληνικού εργατικού κινήματος (Γειτονιές του κόσμου 2008, δ΄ έκδ. Κύμα 2017)
- Πλατεία Μπελογιάννη (μυθιστόρημα, ΚΨΜ 2010)
- Το ποδόσφαιρο στην Καλλιθέα. Ιστορική περιήγηση στην ποδοσφαιρομάνα πόλη (Γειτονιές του κόσμου 2010)
- Η παράξενη υπόσχεση (μυθιστόρημα, Άπαρσις 2011)
- Οι ελλαδέμποροι. Άκρα Δεξιά και φασισμός στην Ελλάδα του 20ού αιώνα (Άπαρσις 2019)
Έχει συνεργαστεί στα «Στέλιος Καζαντζίδης. Αφιέρωμα» (επιμ. Θωμάς Κοροβίνης, Οδός Πανός 2005), «Κεφαλονίτες και Ιθακήσιοι στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973» (επιμ. Πέτρος Πετράτος, 2009), «Βελτιώνονται οι φράχτες, βελτιώνονται κι οι άλτες» (Red Notebook 2013), «Όλη νύχτα εδώ. Μια προφορική ιστορία της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου» (επιμ. Ιάσονας Χανδρινός, Καστανιώτη 2019), «Τα διηγήματα του εγκλεισμού» (Άπαρσις 2020) και «Kommon 2020. Αντιπροσωπευτικά άρθρα (Τόπος 2021).
Αυτά αναγράφονται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του Γιώργου Αλεξάτου που μαζί με τον τίτλο του ξεκαθαρίζουν το γράμμα και το πνεύμα της έκδοσης.
Έχοντας διαβάσει, αν όχι όλα, τουλάχιστον τα περισσότερα βιβλία που γράφτηκαν για το θρυλικό Άρη Βελουχιώτη, τα περισσότερα υμνητικά αλλά και ορισμένα «επικριτικά» για το ρόλο και τη στάση του, θεωρώ το «Άρης Βελουχιώτης: Ο κομμουνιστής επαναστάτης» ως μια ιδανική επιτομή.
Μάλιστα θα πρότεινα στους αναγνώστες που δεν έχουν καταπιαστεί με το «φαινόμενο Βελουχιώτης» να ξεκινήσουν την εξερεύνησή τους από το συγκεκριμένο βιβλίο και μετά να ανατρέξουν στα υπόλοιπα, γιατί έτσι θα κατανοήσουν καλύτερα και τον πρωταγωνιστή και το χωροχρόνο που λειτούργησε αλλά και τους σκοπούς και τις ικανότητες του κάθε συγγραφέα.
Ο Γιώργος Αλεξάτος έχει ατέλειωτα χιλιόμετρα του στο αριστερό κίνημα ενώ σημαντικής έκτασης είναι και η βιβλιογραφική σπορά του, με αφορμή και όχημα τα «πιστεύω» του.
Για το βιβλίο του για τον Άρη, νομίζω γράφοντας τα παραπάνω, τόνισα την πολυτιμότητά του.
Όπως συμβαίνει όταν καταπιανόμαστε με τέτοιες εμβληματικές προσωπικότητες που κινήθηκαν σε ταραγμένες και κοσμοϊστορικές εποχές είναι δύσκολο να σκιαγραφήσεις με απόλυτη ματιά τη δράση τους. Ο Γιώργος Αλεξάτος πάντως έχει και τη γνώση και την εμπειρία να «κεντράρει» γερά στο θέμα του. Η γραφή του μεστή και κατανοητή, ξεδιαλύνει καίρια «δύσκολα» και «περίπλοκα» ζητήματα. Προσόν του ότι θαυμάζει αλλά δεν αγιοποιεί τον ήρωά του.
Ταπεινή μου άποψη, απ’ όσα μπορώ να έχω καταλάβει για τον επαναστάτη -με την ουσία της λέξης- Άρη Βελουχιώτη, είναι πως ναι ήταν κομμουνιστής -με την αξία της λέξης- αλλά ίσως δεν ήταν σαν εκείνον εκείνοι που χάραζαν τη «γραμμή» του κόμματος.
Γι’ αυτό νομίζω πως παρά την συμπόρευση του Βελουχιώτη στα «ρότα» του κινήματος για την επίτευξή του κοινού σκοπού, οι διαφωνίες και διαφοροποιήσεις του Άρη δεν αφορούν μόνο την Βάρκιζα και τη λίγο πριν από αυτήν περίοδο.
Ακόμα και η «έγκριση» που αδίκως περίμενε μετά τη Συμφωνία δεν είχε να κάνει μόνο με την πίστη στο κόμμα, μιας δεν υπήρχε και άλλη «επιλογή» λόγω του παρελθόντος του.
Δηλαδή, παίρνοντας «πάσα» από τα εύστοχα επίθετα του τίτλου του βιβλίου, ο Άρης Βελουχιώτης, τελικά, λόγω των καταστάσεων που άλλοι διαμόρφωσαν έως και παραμόρφωσαν, δοξάστηκε με τη δεύτερη και λιγότερο με την πρώτη «ιδιότητα» που του αποδίδεται.
Ο Γιώργος Αλεξάτος κατάγεται από την Κεφαλονιά, γεννήθηκε στον Αστακό Ακαρνανίας το 1956 και από τα παιδικά του χρόνια ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από 7τάξιο νυχτερινό γυμνάσιο, εργαζόμενος ως οικοδόμος, και συμμετέχει στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της δικτατορίας. Έχει εργαστεί και ως δημοσιογράφος και ιδιοκτήτης μπαρ και καφενείων. Έχει έναν γιο, τον Νίκο. Έχουν εκδοθεί βιβλία του με ιστορικό περιεχόμενο και λογοτεχνικά.
ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΤΟΥ:
- Η εργατική τάξη στην Ελλάδα. Από την πρώτη συγκρότηση στους ταξικούς αγώνες του Μεσοπολέμου (Ρωγμή 1997, β΄ έκδ. Κουκκίδα 2015)
- Συνοπτική αναφορά στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος (Γειτονιές του κόσμου 2003)
- Το τραγούδι των ηττημένων. Κοινωνικές αντιθέσεις και λαϊκό τραγούδι στη μεταπολεμική Ελλάδα (Γειτονιές του κόσμου 2006, β΄ έκδ. Κουκκίδα 2014)
- Ιστορικό λεξικό του ελληνικού εργατικού κινήματος (Γειτονιές του κόσμου 2008, δ΄ έκδ. Κύμα 2017)
- Πλατεία Μπελογιάννη (μυθιστόρημα, ΚΨΜ 2010)
- Το ποδόσφαιρο στην Καλλιθέα. Ιστορική περιήγηση στην ποδοσφαιρομάνα πόλη (Γειτονιές του κόσμου 2010)
- Η παράξενη υπόσχεση (μυθιστόρημα, Άπαρσις 2011)
- Οι ελλαδέμποροι. Άκρα Δεξιά και φασισμός στην Ελλάδα του 20ού αιώνα (Άπαρσις 2019)
Έχει συνεργαστεί στα «Στέλιος Καζαντζίδης. Αφιέρωμα» (επιμ. Θωμάς Κοροβίνης, Οδός Πανός 2005), «Κεφαλονίτες και Ιθακήσιοι στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973» (επιμ. Πέτρος Πετράτος, 2009), «Βελτιώνονται οι φράχτες, βελτιώνονται κι οι άλτες» (Red Notebook 2013), «Όλη νύχτα εδώ. Μια προφορική ιστορία της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου» (επιμ. Ιάσονας Χανδρινός, Καστανιώτη 2019), «Τα διηγήματα του εγκλεισμού» (Άπαρσις 2020) και «Kommon 2020. Αντιπροσωπευτικά άρθρα (Τόπος 2021).
