Ομιλία της Κατερίνας Θανοπούλου, εκ μέρους των εκδόσεων Άπαρσις, στην παρουσίαση του βιβλίου "Τυφλή δικαιοσύνη" του Εμμανουήλ Στυλ. Λυκούδη

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ "ΤΥΦΛΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ" ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΤΥΛ. ΛΥΚΟΥΔΗ
ΣΚΑΡΙΜΠΕΙΑ 2022

Εκ μέρους των εκδόσεων Άπαρσις και του εκδότη κ. Γιώργου Ευσταθίου, θα ήθελα να σας συγχαρώ για όλη την διοργάνωση και την συγκεκριμένη παρουσίαση στον πετυχημένο αυτό θεσμό. Θερμά συγχαρητήρια στον Συλλόγο Αγιοευθυμιωτών και τον Πρόεδρό του Σπύρο Κυριάκη.

Η κοινή μου διαδρομή και στην εκπαίδευση με τους κ. Παλούκη και Κολιάβα, τους επιμελητές των κειμένων του βιβλίου "Τυφλή δικαιοσύνη" και, ταυτόχρονα, τους ανθρώπους που με πείσμα και επιμονή θέλησαν να " σκάψουν" και να ανασύρουν ιστορικά ντοκουμέντα της περιοχής τους, ήταν ικανή για να συναντηθούν οι σκέψεις και η επιθυμία για την επανέκδοση αυτού του βιβλίου στο φιλόξενο σπίτι των εκδόσεων Άπαρσις. Αξίζουν συγχαρητήρια σε τέτοιες προσπάθειες, στα πρόσωπα αλλά και σε συλλογικότητες, όπως οι ‘‘Φίλοι της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας’’, που, παρά τους δύσκολους καιρούς τόσο για το βιβλίο όσο και συνολικά για τον πολιτισμό, επιμένουν να ερευνούν, να καταγράφουν, να διασώζουν και να προωθούν την λογοτεχνική, κοινωνική, ιστορική και εν γένει πολιτισμική πορεία της ευρύτερης περιοχής τους και προσώπων που διαδραμάτισαν, εκεί, σημαντικό ρόλο.
Αρωγός και υποστηρικτής στην όλη προσπάθεια ο Δήμος και το Δίκτυο Δελφών και προσωπικά ο κ. Κατσικούλης, τον οποίο και ευχαριστούμε.

Το κείμενο της Τυφλής δικαιοσύνης γράφτηκε από τον δικαστή και συγγραφέα Εμμ. Λυκούδη (1849-1925), αστό διανοούμενο και υποστηρικτή του Χαρ. Τρικούπη και σημαίνουσα προσωπικότητας του 19ου αιώνα, το 1920 και ένα αιώνα μετά, επανεκδίδεται, με την συμπερίληψη προλόγων, σχολιασμών και σημειωμάτων . Την έκδοση κοσμούν ειδικά φιλοτεχνημένα σχέδια του Αγιογράφου – ζωγράφου π. Αμφιλοχίου Καμίτση και αυθεντικό φωτογραφικό υλικό της εποχής.

Πως, όμως, έγινε η αρχική συγγραφή και σε τι αναφέρεται, συνοπτικά, το βιβλίο:
Στον όψιμο 19ον αι. ένα έγκλημα, αντί για αναμενόμενο πλούσιο γάμο, συντάραξε την περιοχή της Νότιας Παρνασσίδας, Άμφισσα – Γαλαξείδι. Για τη δολοφονία μέσα στο σπίτι του πολύ ευκατάστατου καραβοκύρη, κατηγορήθηκε, δικάστηκε και παρά τις σοβαρές αμφιβολίες ενοχής του, καταδικάστηκε ένας βοσκός. Ήταν ο τελευταίος που είδε βεβαιωμένα το θύμα, επιζητώντας την παράταση μίσθωσης βοσκοτοπιών, που δεν κατέληξε σε συμφωνία, παρά σε έντονη λογομαχία. Ο  αθώος  καταδικασθείς κλείστηκε στις φυλακές, άντεξε ένα χρόνο και πεθαίνοντας, άφησε τη χήρα και τις δυο κόρες του της παντρειάς, σε  μεγάλη φτώχεια δύσκολης επιβίωσης. Ξενοδουλεύοντας σε πλούσιον ελαιοκτηματία της Άμφισσας, του λένε για την άδικη μοίρα τους κι ότι κι ο Θεός τους ξέχασε. Αυτός δεν τους δίνει μόνο πολλά χρήματα, πολύ περισσότερα των μεροκαμάτων, αλλά συντάσσει διαθήκη, που τους αφήνει όλη του την περιουσία, κι αυτοκτονεί...
Περαστικός απ’ το Πρωτοδικείο Παρνασσίδος, ο δικαστής Εμμ. Λυκούδης, άκουσε τη συγκλονιστικήν αυτή, (τότε πρόσφατην;) ιστορία. Την έγραψε νουβέλα, με τίτλο ‘‘Τυφλή Δικαιοσύνη’’ και τη συμπεριέλαβε στη συλογή διηγημάτων του ‘‘Νέα Διηγήματα’’, η οποία κυκλοφόρησε το 1925, από το σύλλογο Προς διάδοσην ωφελίμων βιβλίων.. 

Η επανέκδοση είναι άκρως σημαντική γιατί:
1. Συγκεράζει στο έργο το ρεαλιστικό και το ηθογραφικό στοιχείο, αποτυπώνοντας ζωντανά και καταγγελτικά τα ήθη μιας εποχής, στην οποία, το πάνω χέρι- όπως και σήμερα άλλωστε- είχαν οι έχοντες και οι κατέχοντες.
2. Φέρνει στο προσκήνιο , μυθοπλάθοντας- αριστοτεχνικά - μια πραγματική ιστορία και ταυτόχρονα, ένα δικαστικό γεγονός, την αναλοίωτη αξία της δικαστικής εξουσίας και τις, επίσης, διαχρονικές εξαρτήσεις και νοσηρότητες. Γίνεται, έτσι, πέραν της καθαυτό λογοτεχνικής του αξίας, ένα κοινωνικό κατηγορώ, με επαναφορά του συλλογικού δίκαιου και της κοινωνικής ηθικής.
3. Καταγράφει μία ιστορική περίοδο, μετάβασης από τον Χαρ. Τρικούπη και εν συνεχεία από τον Ελ. Βενιζέλο στην αποδόμηση της Μεγάλης ιδέας, που οδήγησε, τελικά, σε πόλεμο και εξάρτηση.

Η συλλεκτική αυτή έκδοση μπορεί και πρέπει να αγκαλιαστεί όχι μόνο από το ντόπιο αναγνωστικό κοινό, αλλά και ευρύτερα, ενώ τατυτόχρονα θα πρέπει να βρει τη θέση που του αρμόζει στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και στο πλατύ αναγνωτικό κοινό και τη νεολαία.

Ευχές το βιβλίο να είναι καλοτάξιδο και παρόμοιες συλλογικές δράσεις να συνεχιστούν, με παρόμοια άγνωστα κείμενα αλλά και με κείμενα προσωπικοτήτων της περιοχής, όπως του σπουδαίου αρχαιολόγου Χρήστου Καρούζου.

Κατερίνα Θανοπούλου, εκπαιδευτικός/ συγγραφέας- επιμελήτρια της εν λόγω έκδοσης.
Εκ μέρους των εκδόσεων Άπαρσις