Ομιλία του Πάρη Τσούτση στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής "Απνευστί" της Μαρίνας Σπηλιωτοπούλου

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ "ΑΠΝΕΥΣΤΙ"
ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Για το Μαρινάκι και το Απνευστί του
«Κι αν κάποια μέρα,
Έρθουν και σου πουν
Πως έγινα βιβλίο
Τότε να ξέρεις θα σημαίνει ότι πέθανα»

Ήδη, προκαταρκτικά, από την παράθεση του ως άνω στίχου καθείς αντιλαμβάνεται πως στέκεται η ίδια η συγγραφέας απέναντι στην αυτοέκθεση της μέσω της βιβλιοδέτησης του έργου της. Η Μαρίνα αντιλαμβάνεται την (ίδια της) την βιβλιοέκδοση ως ενέργημα θανάτωσης. Ως εκκαθάριση στιγμών και γεγονότων. Ως closure. Συγχρόνως αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να λάβουμε μια (μόνο) γουλιά από την πλούσια γεύση της αφοπλιστικής, κατακλυσμιαίας και αιχμηρής ποίησης της Μαρίνας.

Ασύνδετα σχήματα, που εναγωνίως θες να βυθιστείς σε αυτά, Ποιήματα με αύξουσα λατινική αρίθμηση, που η συγγραφέας σκόπιμα τα αφήνει άτιτλα και απλώς τα αριθμεί, γιατί δεν υπάρχουν για όλες τις καταστάσεις Μονολεκτικές αποδόσεις ή περιγραφικές ονομασίες, Γιατί το Σύνολο αυτού του βιβλίου είναι ένα ψηφιδωτό (χωρίς χρονική και λογική σειρά;) με τιτλοφορούμενες παρεμβολές και παρεκβάσεις, που συνθέτουν την βιωματική χορογραφία της Καλλιτέχνιδος, στην πορεία της προς τον απεγκλωβισμό.

Είναι ένα βιβλίο προσωπικό. Από τον τίτλο , το εξώφυλλο, και την εσωτερική αφιέρωση μέχρι την επεξεργασθείσα πρώτη ύλη, την ανθολόγηση των ποιημάτων και την επιλογή των λέξεων. Καθετί, εντός και εκτός του, έχει το άρωμα και τα ψήγματα της ιστορίας της Μαρίνας.

Οι εικόνες, οι καταστάσεις, οι *άνθρωποι* που με τον τρόπο τους ζωγραφίζονται από τις σελίδες του βιβλίου, παρότι έχουν προσαρμοστεί στις ανάγκες ενός εξαιρετικού καλλιτεχνικού έργου, και δη του απαιτητικού της ποιητικής φόρμας, δεν είναι αφηρημένα αποκυήματα μιας μυθοπλαστικής φαντασίας αλλά προέκταση της βιωματικής σχέσης που διασυνδέει τη συγγραφέα με το βιβλίο.

Έχει μια αυτοβιογραφική (τρόπον τινά) ποιητική δυναμική, δίχως όμως να αυτοβιογραφείται. Αυτό, άλλως τε, δεν θα ταίριαζε στη Μαρίνα. Δεν θέλει να μας πει απλά την Ιστορία της, αλλά μέσω της προσωπικής της διαδρομής, να φέρει με τρόπο ανάγλυφο στο προσκήνιο την γενικευμένη (και επιτρέψτε μου την έκφραση) σαπίλα της κοινωνίας, που συνήθως προσπαθεί να συσκοτίσει η πλειονότητα της συμβατικής πεζογραφικής και ποιητικής τέχνης με μια σκόπιμη καλλωπισμένη πατίνα , είτε παραμορφώνοντας τον λογοτεχνικό φακό, προκαλώντας ευμενείς εντυπώσεις και θεάσεις του κοινωνικού γίγνεσθαι που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική κατάσταση, είτε με άκακες και αβλαβείς ιστοριούλες είτε αποπροσανατολίζοντας με εύκολες αναγωγές στα Μεγάλα και Σπουδαία ερωτήματα/

Όμως η Μαρίνα εντοπίζει τα Μεγάλα και τα Σπουδαία στο τοξικό (και ταξικό) υπόστρωμα της ζώσας καθημερινότητας. Στους μηχανισμούς αναπαραγωγής των διακρίσεων, της πατριαρχίας, της καταναγκαστικής επιτελεστικότητας των έμφυλων ρόλων και του σεξισμού/ομοφοβισμού/ ρατσισμού, γενικότερα του κάθε -ισμού, παράγοντες που επικαθορίζουν τον κυρίαρχο λόγο, και ύστερα το στολίζουν με μιαν καλλιέπεια για να μη διαφανεί η δομική φθορά.

Η Μαρίνα όμως, δεν πείθεται και δεν συμβιβάζεται, ξετυλίγει το κουβάρι των βιωμάτων της, και το αξιοποιεί ώστε να αναμετρηθεί με τους καθωσπρεπισμούς και να αποδομήσει οτιδήποτε μπορεί να φαντάζει «φυσικό», «κανονικό» και «σημαντικό».

Ε λοιπόν η Μαρίνα, και ορθώς, ανήσυχη και ανεπιτήδευτη ως είναι, μιλάει για όλα αυτά που την ασφυκτιούν και δεν γουστάρει να βλέπει γύρω της και της προκαλούν μιαν αφόρητη δυσφορία. Τα αποτυπώνει όλα αυτά με την ιδιότυπη ρυθμικότητα της ελεύθερης πρόζας, την οποία επιλέγει να επιστρατεύσει στον *αγώνα* της, τον πυρηνικά προσωπικό αλλά και με τις σαφείς κοινωνικές προεκτάσεις.

Με αλλά λόγια, γράφει γιατί νοιάζεται….

Με σημασίες και νοήματα που δεν ψεύδονται και δεν κρύβονται! Οι λέξεις, τουναντίον, στην ποίηση της Μαρίνας είναι πλήρεις νοημάτων, και δεν εξυπηρετούν μονάχα αισθητικούς σκοπούς, είναι εκεί για να διαφωτίσουν το σημαινόμενο τους. Ενίοτε η Μαρίνα θα βρίσει, γιατί πρέπει να βρίσει, γιατί ποιος δεν βρίζει; Ή μήπως γιατί πρέπει να πείσουμε τους εαυτούς ότι δεν βρίζουμε; Η Μαρίνα λοιπόν, θα βρίσει ευθαρσώς, γιατί την διακατέχει εκείνη η απαράμιλλη γενναιότητα που θα την οδηγήσει να πει «Γαμώ» σε όλα αυτά που θα’θέλαμε όλοι μας να αναθεματίσουμε. Θα βρίσει για να αποτινάξει από πάνω της τους «δαίμονες της», θα τους πέμψει πυρ στο εξώτερον/ δημιουργώντας τις ποιητικές προϋποθέσεις για να κατανοήσουμε αφτιασίδωτα την βιαιότητα της τύρβης, των νομοτελειών, της καταπίεσης και των αυτοματισμών.

Παρότι είναι η πλέον ευανάγνωστη συλλογή (εξού και το «Απνευστί») δεν είναι εύπεπτη και βολική. Δεν είναι μια ποίηση αφ’υψηλού, ή ως καπρίτσιο ή για λόγους αυτοπροβολής. Δεν είναι «εκδώστε γιατί χανόμαστε». Δεν είναι η ποίηση για την ποίηση, και για την χαρά του να αυτοαποκαλείσαι συγγραφέας. Ελάχιστα ενδιαφέρουν την Μαρίνα αυτά τα οφίκκια: γιατί η ποίηση της είναι διέξοδος από το καθημερινό αδιέξοδο, είναι το αποκούμπι της, εντός του οποίου βρίσκει τον ασφαλή χώρο για να καταθέτει σκέψεις/ συναισθήματα και βιώματα,/ Είναι η ποίηση της Μαρίνας μια Οριακή περίπτωση, ένα μέσο για να διασχίσει το ναρκοθετημένο τοπίο της Καθημερινότητας,| και να καταλήξει στην έκθεση ώστε να εμπνεύσει.

Δεν θα υπερβάλλαμε αν λέγαμε ότι η ποίηση, και η τέχνη της εν γένει της Μαρίνας (γιατί μη λησμονούμε ότι δεν είναι μονοθεματική, αλλά δημιουργεί σε κάθε δυνατή μορφή που μπορεί να το πράξει, πλάθοντας τον καλλιτεχνικό της κόσμο, πλαισιώνοντας την Ποίηση της και τα γραπτά της με τα live performances -μέσω των οποίων ζωντανεύει την ποίηση της-ή με τα Καυστικά και Καλαίσθητα digital Κολλάζ, με το artsy προφίλ της στο Instagram- που είναι ένα διαδικτυακό αγλάισμα, ένα έργο τέχνης από μόνο του διατηρώντας μια αδιαμεσολάβητη αλληλεπίδραση μέσω της τέχνης με το fanbase της- κλπ) είναι ένα όχημα ελευθερίας!

Η Μαρίνα (τύποις) είναι πρωτεμφανιζόμενη που με το παρουσιαζόμενο σήμερα πρωτόλειο της, προσφέρει δείγματα γραφής, που μας προκαταλαμβάνουν θετικά για την μελλοντική της συγγραφική σταδιοδρομία , και αναμένουμε με ιδιάζουσα προσμονή το επόμενο βιβλίο της. Όμως, κατ’ουσίαν, είναι ήδη μια μεγάλη συγγραφέας, και επιτρέψτε μου, χωρίς σπιθαμή μεροληπτικότητας, να εκφράσω και την δική μου εκτίμηση ότι είναι ήδη μια πολύ σημαντική ποιήτρια της γενιάς της. Το Απνευστί εγγράφεται στον ορίζοντα των σύγχρονων διακυβευμάτων και αγώνων, κλονίζει τις σκυθρωπές υποψίες περί μαλθακότητας που πλανώνται πάνω από τη γενιά μας, και κατορθώνει να αναδείξει το πολύπαθο και σκιερό μονοπάτι που διαγράφεται και καραδοκεί στο πρώτο μας βήμα. Έτσι και η Μαρίνα, με το ποιητικό της άλμα, μας φωτίζει το δρόμο. Διαβάστε λοιπόν το Απνευστί γιατί έχετε πάρα πολλά να κερδίσετε.

Πάρης Τσούτσης
Ασκούμενος δικηγόρος/ Απόφοιτος Νομικής Σχολής Αθηνων