Συνέντευξη του Δημήτρη Βασιλείου στους "Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών" και την Αγγελίνα Παπαθανασίου

Δευτέρα, 26 Ιουλίου 2021

Συνέντευξη – Δημήτρης Βασιλείου

 

Σήμερα στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε τον ποιητή Δημήτρη Ν. Βασιλείου, με αφορμή την κυκλοφορία της ποιητικής του συλλογής «Τα όνειρα περπάτησαν στη γη» από τις Εκδόσεις Άπαρσις.

Συνέντευξη

Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου

 

Καλησπέρα. Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Τι ρόλο κατέχει η ποίηση στη ζωή σας; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές που ενδεχομένως έχουν επηρεάσει τον τρόπο γραφής σας;

Δ.Β.: Σαν οξύμωρο σχήμα ακούγεται η ερώτηση σ’ έναν ποιητή για τον ποιο ρόλο κατέχει η ποίηση στη ζωή του. Αλλά μ’ αρέσει, διότι μου δίνει την ευκαιρία να αποποιηθώ το τετριμμένο και πεζό «η ποίηση είναι η ζωή μου».

Ο άνθρωπος –και ο ποιητής είναι κατά κύριο λόγο άνθρωπος– έχει μια ζωή πολυεπίπεδη και πολυδαίδαλη, βουτηγμένη σε χαρές και σε λύπες, σε ήττες και σε νίκες, στο σκοτάδι και στο φως, σε καημούς και σε πάθη, σε έρωτες και σε προδοσίες. Κι εδώ έρχεται ο άνθρωπος-ποιητής να παίξει τον ιδιαίτερο και ξεχωριστό ρόλο του, να κάνει αυτή τη ζωή ποίηση, να δώσει σ’ αυτή τη ζωή όραμα με προβολή στο μέλλον!

Δεν ζω απ’ την ποίηση, κάνω τη ζωή ποίηση, ζω μέσα στην ποίηση!

Όπως γράφω στον πρόλογο του βιβλίου, η ποίηση ενοποιεί τον χρόνο, τον χώρο, τον άνθρωπο. Κι αυτός ο ενοποιητικός ρόλος της ποίησης δίνει τη δυνατότητα σε όλους να συνομιλούν με όλους, όλοι να επηρεάζουν όλους. Φυσικά υπάρχουν αγαπημένοι ποιητές. Αγαπώ ιδιαίτερα τον Κώστα Βάρναλη και τον Μιχάλη Κατσαρό, αγαπώ την ποίηση του Μίκη Θεοδωράκη, αγαπώ τον Μαγιακόβσκι και τον Λόρκα.

Μέσα στον απέραντο ωκεανό της ποίησης, τα κύματα που σηκώνει ο κάθε ποιητής, μεγάλα ή μικρότερα, μας ταρακουνούν, μας κλυδωνίζουν, μας συγκλονίζουν, μας συγκινούν και επηρεάζουν την πλεύση μας. Υπ’ αυτήν την έννοια, το «στοίχημα» είναι να μην καταντήσουμε καθρέφτες των άλλων και δημιουργικοί αντιγραφείς, αλλά να δώσουμε το δικό μας στίγμα, τη δική μας οπτική και άποψη, τη δική μας διάσταση και προοπτική αυτού που λέγεται ζωή, ζωή που έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Διαβάζει σήμερα ο Έλληνας ποίηση; 

Δ.Β.: Όλοι οι λαοί πάντοτε είχαν μια ιδιαίτερη σχέση με την ποίηση, εμπιστεύονταν και άκουγαν τους ποιητές. Γιατί οι Έλληνες να αποτελούν εξαίρεση; Η ποίηση ανέκαθεν βρισκόταν στην ψυχή, αλλά και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, διότι ήταν και παραμένει συνυφασμένη με το ιδανικό της ελευθερίας.

Η ώθηση του ατόμου και ταυτόχρονα ολόκληρης της κοινωνίας προς την Ελευθερία, η οποία αποτελούσε και αποτελεί θεμελιακό χαρακτηριστικό της ποίησης, τρόμαζε και τρομάζει τους «άρχοντες» και τους «κρατούντες». Για τον λόγο αυτό, μέχρι και σήμερα, η προσπάθεια αποξένωσης του ανθρώπου από την ποίηση παραμένει σε ισχύ. Οι δε μεγαλοστομίες και φανφάρες για τους «μεγάλους» μας ποιητές, είναι αυτό που λέγεται «στάχτη στα μάτια» και κυρίως προσπάθεια «αποποίησης» της ποίησής τους. 

Στον αντίποδα αυτής της προσπάθειας, μεγάλο, πρωταρχικό θα έλεγα, καθήκον όλων μας, κυρίως των ποιητών, αποτελεί η «κάθοδος» της ποίησης και των ποιητών στον κάθε άνθρωπο, να του δώσουμε τη δυνατότητα όχι μόνο να διαβάζει, αλλά να κοινωνεί με ποίηση και να επικοινωνεί μέσω της ποίησης.

Συνέντευξη - Δημήτρης Βασιλείου
Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί η ποιητική σας συλλογή «Τα όνειρα περπάτησαν στη γη»;

Δ.Β.:  Η ποιητική συλλογή «Τα όνειρα περπάτησαν στη γη» δεν είναι μια συλλογή που άρχισε να γράφεται από το πρώτο ποίημα που υπάρχει σ’ αυτή και ολοκληρώθηκε με το τελευταίο.

Σ’ αυτή τη συλλογή περιλαμβάνονται ποιήματα γραμμένα σε διαφορετικούς χρόνους και διαφορετικούς τόπους. Υπάρχουν σ’ αυτό το βιβλίο 2 χαϊκού γραμμένα το μακρινό 1979, αλλά και ποιήματα του 2017 και του 2018.

Αυτή η ποιητική συλλογή αποτελεί σύνθεση ποιημάτων μου διαφορετικών χρόνων και τόπων, όπως προείπα, γύρω από μια βασική, δημιουργική «γραμμή», τη «γραμμή» των ονείρων: των ονείρων ζωντανών και νεκρών, των ονείρων που δεν πραγματοποιήθηκαν, των ονείρων που ηττήθηκαν, αλλά και των ονείρων που παραμένουν ζωντανά και ποτίζουν τις ελπίδες των ζώντων και των μελλόντων για μια δικαιότερη και ομορφότερη ζωή, γεμάτη έρωτα και επανάσταση.

Μέσα από τα ποιήματά σας, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται την πικρία σας για τα πλαίσια που καθορίζουν τις ζωές μας, τις ελπίδες που πνίγονται, τα όνειρα που χάνονται. Δεν λείπουν  φυσικά και τα ποιήματα που κρύβουν μια νότα αισιοδοξίας για ένα καλύτερο μέλλον. Ποια είναι τα δικά σας όνειρα; Είστε αισιόδοξος για το αύριο;

Δ.Β.: Θα ήθελα να σας διευκρινίσω πως δεν πρόκειται για πικρία, αλλά για βαθύτατο πόνο από τη μη πραγματοποίηση εκείνων των ονείρων που ξεκίνησαν να περπατούν στη γη και δεν «κατάφεραν» να ορθοποδήσουν. Και μέσα από αρκετά ποιήματα αυτής της συλλογής «ψάχνονται» οι λόγοι της ήττας, αλλά και οι καινούργιοι δρόμοι για να ξαναπερπατήσουν τα όνειρά μας που παραμένουν ζωντανά και στην πρώτη γραμμή, αλλά και να μπορέσουν να ορθοποδήσουν, ώστε οι άνθρωποι να ζήσουν στο φως και στην αλήθεια.

Γνωρίζετε ότι βιοπορίζομαι ως οικονομολόγος. Αυτή η επιστημονική μου ιδιότητα και ενασχόληση μου δίνει μιαν ιστορική αισιοδοξία. Η ιστορία δεν τέλειωσε και δεν τελειώνει. Αυτό που βαίνει προς το τέλος του είναι το σκοτάδι στο οποίο ζούμε. Αλλά μετά το κατάμαυρο σκοτάδι έρχεται η ανατολή του ήλιου, έρχεται το φως.

Αυτή, λοιπόν, την αισιοδοξία μου για το αύριο θέλω να μεταφέρω μέσω της ποίησής μου σ’ όλους εσάς, σ’ όλους τους συνανθρώπους μας. Ναι, είμαι αισιόδοξος, γιατί τα όνειρά μας παραμένουν ζωντανά, όπως είπα και στην προηγούμενη ερώτηση, τα όνειρά μας για μια δικαιότερη και ομορφότερη ζωή, γεμάτη έρωτα και επανάσταση.

Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Τα όνειρα περπάτησαν στη γη

Εκτός από την ποίηση έχετε σκεφτεί να ασχοληθείτε με άλλα λογοτεχνικά είδη (διήγημα, μυθιστόρημα, θεατρικό);

Δ.Β.:  Όχι.

Κατά καιρούς γράφω κάποια διηγήματα, στα οποία, με όχημα το χιούμορ, προσπαθώ να απεικονίσω στιγμές και συμβάντα της ζωής μου, είτε των παιδικών μου χρόνων στην Πρέβεζα, είτε της περιόδου των σπουδών μου στη Σοβιετική Ένωση, είτε της ζωής μου στην Αθήνα και σε άλλες χώρες που έτυχε να βρεθώ. Δεν υπάρχει σκέψη για έκδοσή τους, τουλάχιστον τώρα. Προς το παρόν τα διαβάζουμε με φίλους, λίγο πολύ γνώστες των περιγραφόμενων καταστάσεων, θυμόμαστε, γελάμε, ενίοτε στεναχωριόμαστε.

Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;

Δ.Β.: Λόγω του ότι δεν είχα εκδώσει τίποτα μέχρι τη συλλογή «Τα όνειρα περπάτησαν στη γη», για την οποία μιλάμε, στο γραφείο μου υπάρχει συσσωρευμένος ένας μεγάλος όγκος ποιημάτων, τα οποία «ζηλεύουν» αυτά που δημοσιεύτηκαν.

Στις σκέψεις μου και στην καρδιά μου υπάρχει η διάθεση για κάποιες επόμενες εκδόσεις. Όπως μια έκδοση αποκλειστικά με χαϊκού, μια άλλη με ποιήματα απ’ το σύμπαν του έρωτα ή μια ακόμα συλλογή ποιημάτων με φιλοσοφική-κοινωνική διάσταση.

Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;

Δ.Β.: Μέσα σ’ αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες που ζούμε –κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές–, η ποίηση είναι μια από εκείνες τις σταθερές που μπορεί να μας κρατήσουν όρθιους και δυνατούς. Η ποίηση μπορεί να είναι ένας φάρος που να μας βοηθήσει να ζήσουμε ολοκληρωτικά το παρόν, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και στα παιδιά που έρχονται.

Ας ακούμε τους ποιητές, ας συνομιλούμε μαζί τους, ας γίνουμε και εμείς οι ίδιοι ποιητές. Η ποίηση είναι η απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου και των ονείρων του!

Και να ευχαριστήσω τους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών για τη δυνατότητα αυτής της συνέντευξης-συζήτησης.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σας.

Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα

Αφήστε το σχόλιό σας