Η Αλεξία Καλογεροπούλου γράφει για την ποιητική συλλογή «Η κουδουνίστρα του ήλιου» του Πάνου Μπούσαλη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άπαρσις.
Από την Αλεξία Καλογεροπούλου
[email protected]
Πάνος Μπούσαλης, «Η κουδουνίστρα του ήλιου», εκδόσεις Άπαρσις, 2021.
Ο Πάνος Μπούσαλης είναι τραγουδοποιός και ερμηνευτής. Καθόλου όμως δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι γράφει και ποιήματα. Η καλλιτεχνική δημιουργία δεν έχει συνήθως στεγανά και μπορεί να μεταπηδήσει με ευκολία από τη μια μορφή τέχνης στην άλλη. Άλλωστε η ποίηση συνδέεται στενά με τη μουσική και η μουσική με την ποίηση, μέσω του ρυθμού των λέξεων και της μουσικότητας των στίχων -και όχι μόνο.
Στην πρώτη του ποιητική συλλογή, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άπαρσις τον Απρίλιο του 2021 με τον ευφάνταστο τίτλο «Η κουδουνίστρα του ήλιου», ο Πάνος Μπούσαλης κάνει το ντεμπούτο το ως ποιητής με πενήντα οκτώ ποιήματα, τα περισσότερα μικρά σε έκταση, ολιγόστιχα, με εξαίρεση τα «Ήχος ηδυπαθής» και «Ροή».
Κοινά γνωρίσματα στα ποιήματά του αναδεικνύονται, κατά τη γνώμη μου, η ειλικρίνεια, η αυθεντικότητα και η κίνηση. Οι λέξεις ρευστές, μπαίνουν η μία μέσα στην άλλη, διαχέονται, επιστρέφουν από στίχο σε στίχο, από ποίημα σε ποίημα, σε μια αέναη κίνηση που θυμίζει χορό δημιουργικό και αυτοσχέδιο, κάποιες φορές άναρχο κάποιες φορές ισόρροπο και καλά οργανωμένο. Κάθε στίχος αποπνέει μια οικεία ρευστότητα σαν αυτή που ζούμε, εσωτερικά και εξωτερικά, αποτυπώνοντας το κλίμα, την ατμόσφαιρα, της εποχής, τον κόσμο τον δικό μας, τον οικείο και ανοίκειο, που μας αγκαλιάζει και μας απωθεί με την ίδια ορμή, που μας χαϊδεύει και μας κλωτσάει με βία την ίδια στιγμή, όπως είναι η ζωή· η ζωή όπως ήταν, η ζωή όπως έγινε.
Ο ποιητής, όπως διαβάζουμε στο βιογραφικό του, μεγάλωσε στο χωριό Νιάτα, του νομού Λακωνίας. Η πρώιμη επαφή με τη φύση, η αγάπη του για αυτή και η σύνδεσή του με τη γη είναι εμφανή στοιχεία στους στίχους του: Κάποια καλοκαίρια με έπαιρνε ο πατέρας μου και ποτίζαμε χύμα με την τσάπα./ Έτρεχε το νερό στο χώμα. Φτιάχναμε αυλάκι/ γρήγορα να περάσει μέσα η ζωή και βρίσκει αναλογίες στη μουσική Τώρα, μέσα μου κυλάει το τραγούδι./ Σαν το αυλάκι με το νερό που έσκαβα στα δεκαοκτώ. Το τραγούδι κι όσα μου ζητάει. Είναι το νερό./ Κι εγώ το χώμα (Πρόλογος, σ. 7).
Για εκείνον, η φύση φαίνεται ότι αποτελεί διαρκές καταφύγιο ηρεμίας και αυτεπίγνωσης: Τώρα μπορώ να πάω ξανά στα στάχυα και στα χώματα/ στα σκονισμένα χρονικά ύδατα/ στα μεσημέρια… (Στροφή, σ. 13). Όπως άλλωστε και η μουσική: Μ’ ένα ακορντεόν θα έρθει πάλι το φεγγάρι/ Μ’ ένα φεγγάρι κι ένα μαντολίνο θα έρθει το καλοκαίρι/ Με σπάγκο θα τα δέσω στο ψηλό κλειδί ενός κόντρα-μπάσο/ Και με κιθάρα πάλι/ θα τα τραγουδήσω (Χρόνος, σ. 25)
Οποιοδήποτε ερέθισμα της εσωτερικής ή της εξωτερικής πραγματικότητας μπορεί να αποτελέσει έναυσμα έμπνευσης ή να προκαλέσει τον ποιητή: ένα συναίσθημα, μια εσωτερική κατάσταση Περνάει η ώρα/ η σιωπή αναπόφευκτη/ Εξορισμένος στη θλίψη του σώματος/ Περιμένω (Τρίτη δημοτικού, σ. 19), μια συνάντηση, μια ανάμνηση, μια εικόνα άμεση ή διαμεσολαβημένη Προσκυνώ τη χαρά σου, κόσμε μεταξωτέ/ Κόσμε φρεσκοπλυμένε/ μέσα σε τόνους ακαμψίας/ Κόσμε που πάνω μου ακούμπησες/ και δεν έσπασα (Roof garden, σ. 21).
Κάποια από τα βασικά θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο ποιητής σε τούτη τη συλλογή είναι η μοναξιά, οι σκιές, οι ανθρώπινες σχέσεις, οι μνήμες, η κοινωνική υποκρισία και η υπαρξιακή αναζήτηση: Τρόμαξε τόσο πολύ από την αιωνιότητα/ που κρύφτηκε σε μία καθημερινή (Μικρά, σ. 43).
Ίαμα σώματος και ψυχής, ενάντια σε ό,τι φέρνει αυτό που αποκαλούμε «πραγματική ζωή», φαίνεται να είναι για τον ποιητή σταθερά οι τέχνες του, η ποίηση και η μουσική: Κάτω από ατμόσφαιρες και φλοιούς μνήμης αταξίδευτης/ Ανασαίνει ο μικρός μου κόσμος (Μικρός κόσμος, σ. 26). Ένας κόσμος που ο Πάνος Μπούσαλης μοιράζεται απλόχερα με τους αναγνώστες του και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό.
