ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Μετάφραση: Λάμπρος Π. Οικονόμου

Μελέτη επί της ηθικής φιλοσοφίας του Καντ.

Ο καθηγητής Paton έχει καταβάλει σοβαρή προσπάθεια για να απλοποιήσει, κατά το δυνατόν, την τοποθέτηση του Καντ στο θέμα της ηθικής συμπεριφοράς του ανθρώπου μέσα στα πλαίσια της θεωρητικής του φιλοσοφίας. Με την προσπάθειά του αυτή, επιτυγχάνει να εκθέσει τα βασικά ζητήματα της κατά τον Καντ "κατηγορηματικής προσταγής" με παρόμοια κριτική μέθοδο εκείνης του Καντ. Παράλληλα, εκθέτει τα ζητήματα με τη συνήθη πραγματιστική αγγλοσαξωνική αντίληψη για τη σχετικότητα των όρων και των εννοιών, σε τρόπο ώστε να προβληματίζει επωφελώς τον αναγνώστη.

Πού μπορώ να το βρω;

Η παρούσα μονογραφία στηρίζεται κατά πρώτο λόγο στο σωζόμενο συγγραφικό έργο του Σταγιρίτη και δευτερευόντως σε μεταγενέστερες ερμηνείες, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη κυρίως σε αμφιλεγόμενα και δυσνόητα χωρία. Θέματα όπως η αιτιώδης φύση των θεϊκών αρχών, η περί νου θεωρία, η διασύνδεση θείου και φύσης καθώς και η μετοχή του ανθρώπου στο θείο διερευνώνται σε βάθος.

Η έρευνα καταλήγει σε διαφωτιστικά συμπεράσματα που σε ορισμένα σημεία συμπίπτουν με προτάσεις-λύσεις σε τρέχουσες ερμηνευτικές αντιφάσεις και αγκυλώσεις, και ταυτόχρονα συνθέτουν μια συνεκτική και σφαιρική παρουσίαση της αριστοτελικής οντολογίας.

ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΚΑΡΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΟΜΟ,
ΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ.

Αυτό το βιβλίο είναι στη πραγματικότητα ένα πανδοχείο εικόνων.
Ένας φιλόξενος τόπος φιγούρων, που συναντάμε στα παιχνίδια, τα
όνειρα, τις αφηρημάδες και τα συμπτώματα μας. Στα σημεία δηλαδή
που είναι πιθανότερο να αναρωτηθούμε, για το μυστήριο πράγμα που
συνηθίζουμε να λέμε εαυτό.
Το να γνωρίσεις τον εαυτό σου είναι μια χειρονομία αρχαία όσο και
παιδιάστικη. Σπουδαία και απλοϊκή, σοβαρή και ανέμελη. Συμβαίνει
από τότε που υπάρχουν χέρια και συμβαίνει ξανά και ξανά όταν έκ-
πληκτο ένα βρέφος δείχνει την ανακάλυψη του. Τα χέρια δείχνουν
όλα αυτά που θεωρούμε χρήσιμα και χρήσιμα γίνονται τα πράγματα
μόνο όταν συνδέονται. Ίσως να μην έχει και μεγάλη διαφορά ένα
παιδί που δείχνει με έκπληξη, από έναν ενήλικο που με έκπληξη βρί-
σκει καινούριο νόημα σε αυτά που ήδη ξέρει.
Εφόσον είμαστε σίγουροι πως δεν υπάρχει τηλεπάθεια αναγκαζόμαστε
να αποδεχτούμε τον «ενδιάμεσο χώρο» ανάμεσα στους ανθρώπους
αλλά και στα μέρη του ίδιου του εαυτού. Η ύπαρξη του παιχνιδιού
και ο χορός των πιθανοτήτων που προκύπτει από αυτό είναι ο μόνος
τρόπος να γίνει κατανοητός ο ένας από τον άλλο και εμείς από τον
ίδιο μας τον εαυτό...
Μέσα από μια αναθεωρημένη ματιά στην αυτογνωσία ως κάτι που
συμβαίνει, κυρίως, κοιτώντας έξω από εμάς, τα πολλά παραδείγματα
παιχνιδιού και έναν ιδιαίτερο τρόπο προσέγγισης των συμβόλων που
συναντάμε στις 52 κάρτες, σας προσκαλούμε να μπείτε στο χώρο του
παιχνιδιού της αυτογνωσίας, που είναι τόσο αχανής, όσο και η φαν-
τασία. 

Πού μπορώ να το βρω;

 Παρουσίαση της Κατερίνας Ανωγιαννάκη -παιδαγωγός προσχολικής αγωγής

Εισήγηση του Γιώργου Λεχουρίτη - επιστημονικού επιμελητή του βιβλίου

Παρουσίαση του βιβλίου από την Κάτια Χαραλαμπάκη - ψυχίατρος, συντονίστρια διευθύντρια Μ.Ο.Θ., Ψυχιατρικό Νοσοκομείο

Συνέντευξη των συγγραφέων στο Booksitting:«Το όριο εκτός από σημείο διαχωρισμού είναι και το σημείο επαφής»

Ένα ψυχαναλυτικό δοκίμιο για τον χρόνο

«Τι είναι λοιπόν ο χρόνος; Αν κανείς δεν μου θέτει το ερώτημα, ξέρω τι είναι. Αν όμως θελήσω να τον εξηγήσω σε κάποιον, δεν ξέρω τι να πω».

Αυτό το κλασικό χωρίο του Αγίου Αυγουστίνου προηγείται του σχολιασμού που προτείνει για τους τρεις χρόνους τους οποίου η γραμματική μας απομονώνει ως παρόν, παρελθόν και μέλλον. Ακόμα κι όταν επικαλούμαστε το παρελθόν που δεν υπάρχει πλέον ή το μέλλον που δεν υπάρχει ακόμη, μιλάμε κατά τη διάρκεια του παρόντος ενός λέγειν. Εξού και η εύστοχη διάκριση που μας παρουσιάζει ο Άγιος Αυγουστίνος σε παρόν του παρελθόντος, παρόν του μέλλοντος και παρόν του παρόντος.

Αυτό το βιβλίο προτείνει μια γραφή αυτού του χρονικού κόμβου, σχεδιασμένου από τον Αυγουστίνο με τα εργαλεία που μας κληροδότησε ο Λακάν, για να περιχαράξουμε τη δομή που στοιχειοθετεί τον τρόπο που υπάρχει στον κόσμο το ομιλούν όν. Στο κέντρο αυτού του κόμβου τοποθετείται αυτό το περίφημο παρόν του παρόντος, αδιανόητο αντικείμενο στην καρδιά της ομιλίας. 

Το παρόν βιβλίο μπαίνει σε διάλογο με τον χρόνο που η κβαντική φυσική σχετικοποιεί καθώς και με τον υποκειμενικό χρόνο που η φιλοσοφία προσπαθεί να ορίσει. Επικεντρώνεται στην εμπειρία ομιλίας που είναι μια ψυχανάλυση και η οποία διατάσσεται με τρόπο που στέκεται στο παρόν του ελεύθερου συνειρμού. Απ’ αυτό το σημείο εκπηγάζει και η ιδέα να  αντιμετωπίσουμε τον χρόνο ως ένα αντικείμενο ίδιον του καθενός, το οποίο ορίζει τον τρόπο του είναι του, τον τρόπο του να αλλοτριώνεται ή να αποχωρίζεται από τον Άλλον, που τον εμψυχώνει στην επίσπευση, που δημιουργεί την αποτελεσματικότητα της πράξης του και που δίνει τις συντεταγμένες της ώρας της ώρας της επιθυμίας του.

Πού μπορώ να το βρω;

H λειτουργία του ορατού-αόρατου χεριού της αγοράς, της παραοικονομίας και συμπληρωματικά των νόμιμων οδών μεταναστευτικής εργασίας (μετακλήσεις), όπου επίσης κυριαρχεί η παρατυπία και η στρεβλωτική χρήση των οικείων συστημάτων, διασφάλιζαν μέχρι πρόσφατα σχεδόν απρόσκοπτα την αγροτική παραγωγή. Στο περιβάλλον δε της πανδημίας, με όρους γεωγραφικής και εθνικής διαφοροποίησης στο σύνολο της επικράτειας. Οι περισσότερες μεταναστευτικού περιεχομένου κρατικές παρεμβάσεις την τριετία 2020-2022 αφορούν κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, στους εργάτες γης, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα ζητήματα της μισθωτής εργασίας των μεταναστών στο πλαίσιο του Νέου Κώδικα Μετανάστευσης (Απρίλιος 2023).

Παράλληλα, υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης των προκλήσεων που γεννά σε εθνικό επίπεδο η σημαντική έλλειψη γεωργικών μισθωτών, η τάση απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων διεισδύει με γοργούς ρυθμούς και σε άλλους, πιο προστατευμένους, κλάδους απασχόλησης. Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων των μεταναστών εργατών γης, στη βάση ακριβώς αυτού του στοιχείου της αλλοδαπότητας, αλλά συνεκδοχικά και των εργαζόμενων -Ελλήνων και αλλοδαπών- σε άλλους κλάδους, όπως ιδίως ο τουρισμός, με βάση την επίκληση της προσωρινότητας ή της εποχικότητας της απασχόλησης τους.

Οι ελλείψεις σε εργατικά χέρια αναμένεται να αυξηθούν και στον αγροτικό τομέα τα επόμενα χρόνια, κατά συνέπεια να ενταθούν φαινόμενα, όπως οι ακυρώσεις εξαγωγικών παραγγελιών ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, οι ματαιώσεις καλλιεργητικών προγραμμάτων και η αποθάρρυνση εν γένει της ενασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Η ελληνική πολιτεία από την παγίδα της αυτορρύθμισης της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα έχει σήμερα εγκλωβιστεί στο τέλμα της απορρύθμισης και της διαρκούς υποβάθμισης των δικαιωμάτων των μεταναστών εργατών γης. Επιχειρεί μάταια να επιλύσει το πρόβλημα αφενός με ακόμη περισσότερη ευελιξία στην απασχόληση και αφετέρου με όρους επισφαλούς εποχικής μετανάστευσης στο πλαίσιο διμερών συνθηκών με μακρινές ασιατικές χώρες.

Ωστόσο, η πρόκληση σήμερα για την ελληνική αγροτική οικονομία δεν είναι η διασφάλιση ενός μικρού αριθμού νεοεισερχομένων ασιατικής καταγωγής στο άμεσο μέλλον και στο πλαίσιο της εποχικής μετάκλησης, όσο κυρίως η αντιστροφή της τάσης αποχώρησης από τον κλάδο ή και από τη χώρα των ήδη εργαζομένων σε αυτόν επί σειρά πολλών ετών, λόγω κυρίως της κυριαρχίας όρων ανελεύθερης και καταναγκαστικής εργασίας.  

Πού μπορώ να το βρω;

Πού μπορώ να το βρω;

Ζούμε σε μια περίοδο αλλεπάλληλων και ανεπίλυτων κρίσεων που οδηγούν τόσο σε αποσύνθεση θεσμών και δομών, όσο και σε πιο βαθιά κρίση επιστημονικού υποδείγματος, πολιτισμού, αξιών και τρόπου ζωής.
Την οικονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο διαδέχθηκε η υγειονομική κρίση με την πανδημία, ενώ, κατόπιν ήρθε στο προσκήνιο η οικολογική κρίση, η προσφυγική κρίση και τέλος ο πόλεμος με την ενεργειακή κρίση. Σε αυτή τη δυναμική της κρισιακής συνθήκης τα διαφορετικά επίπεδα των κρίσεων αποτελούν τους επάλληλους κρίκους στην αλυσίδα της γενικευμένης αποσταθεροποίησης του κόσμου.
Μέσα στο πλαίσιο αυτής της συγκυρίας το βιβλίο αυτό καταρχάς αποτελεί μια προσπάθεια ενεργητικής αντίστασης και αμφισβήτησης απέναντι στο κυρίαρχο μεταμοντέρνο ισοπεδωτικό μοτίβο του «όλα επιτρέπονται» («Everything goes»).
Στο βιβλίο αυτό, για πρώτη φορά, καταγράφεται με ολιστικό τρόπο το κοινωνικό φαινόμενο των ναρκωτικών και της τοξικοεξάρτησης. Περιγράφεται η φιλοσοφία και μεθοδολογία των βασικών και δημόσιων προγραμμάτων απεξάρτησης, συντήρησης και υποκατάστασης, καθώς επίσης και η εξελικτική δυναμική και πορεία των Κέντρων Πρόληψης, που έχουν την δική τους προσέγγιση, φιλοσοφία και μεθοδολογία, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν από το έλλειμμα της θεσμικής τους αναγνώρισης.
Τίθεται σαν βασικός στόχος της Πρόληψης η Προαγωγή του Νοήματος Ζωής και προτείνεται μια Ολιστική, Ανθρωποκεντρική και Οικοσυστημική δυναμική προσέγγιση, ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των διαφόρων ειδών και τύπων εξαρτήσεων.
Έτσι το βιβλίο αυτό είναι, ταυτόχρονα, και ένα πρακτικό εγχειρίδιο χρήσης για τους ενδιαφερόμενους κοινωνικούς επιστήμονες, (κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους, στελέχη πρόληψης) αλλά και φοιτητές στο πεδίο της Πρόληψης των εξαρτήσεων, της Απεξάρτησης από τις ψυχοδραστικές ουσίες και της Κοινωνικής Επανένταξης. 

Πού μπορώ να το βρω;